Bài thuốc Dân gian : Cây Dâu Tằm

NHỮNG BÀI THUỐC QUÝ TỪ CÂY DÂU TẰM

Dâu tằm là loại cây được trồng lâu đời ở nước ta, sở dĩ có tên dâu tằm là vì công ụng chủ yếu của nó là trồng để nuôi tằm. Chúng ta gọi tắt là cây dâu.

Dân gian dùng cây dâu để kỵ tà, và rất nhiều những bài thuốc quý từ cây dâu:

- Chữa chảy máu cam : Lấy lá dâu non, vò nhẹ và vo thành cái nút, nhét vào lỗ mũi chảy máu, máu cam sẽ ngưng chảy rất nhanh.

- Chữa nôn ra máu: Lấy 12-16g lá dâu và 7-9 ngọn cỏ nhọ nồi (cỏ mực) sao vàng hạ thổ, đổ 400/ml nước sắc còn 200/ml chia 2 lần uống trong ngày.

- Chữa trẻ em đổ mồ hôi trộm: Dùng 7-9 lá dâu non, 8gam hạt sen, 6gam Hoàng kì; nấu nước, pha thêm chút đường kính, cho bé uống ngày 2-3 lần, mỗi lần 1/3 li cà phê nhỏ.

- Dùng lá dâu nấu với bồ kết để gội đầu, vừa sạch gàu vừa đỡ rụng tóc.

2. Cành cây dâu, (Đông y gọi là Tang chi), có tác dụng : chữa phong thấp, đau lưng nhức mỏi, đau khớp xương. Bài thuốc gồm có : Cành dâu 16g ; Mắc cỡ đỏ 16g ; Cỏ xước 16g ; rễ cây bưởi bung 12g; Thiên niên kiện 12g ; gốc và rễ cây lá lốt 16g. Tang kí sinh 12g.

Cách dùng: đổ 600ml nước, sắc còn 300ml chia làm 2 lần uống. Chỉ cần 3-4 vị trong bài thuốc trên là đạt yêu cầu chữa bệnh. Uống mỗi ngày một thang, uống từ 7-10 ngày sẽ thấy bệnh thuyên giảm rõ rệt. Có người còn dùng cành dâu nhỏ, cắt khúc, lấy dây chỉ xâu thành cái vòng để đeo vào cổ tay em bé. Người ta cho rằng làm như vậy là để em bé sẽ đỡ khóc đêm, đỡ bị giật mình khi ngủ.

3. Vỏ rễ cây dâu, (Đông y gọi là Tang bạch bì) dùng để trị các chứng bệnh ho khan, ho ra máu, chữa phù thũng, chữa cao huyết áp.

Cách làm: Đào rễ dâu , bóc lấy vỏ, bỏ lõi, cạo lớp vỏ bên ngoài, ngâm nước vo gạo 24 giờ, phơi khô rồi sao vàng hạ thổ. Mỗi lần dùng từ 10-16g. Nếu bị ho lâu ngày, có thể cho thêm 10g vỏ rễ cây chanh (cũng sao vàng hạ thổ), sắc uống.

Chữa phù thũng: Vỏ rễ dâu 16g; Vỏ quả cau 16g ; Vỏ củ gừng 8g ; Vỏ phục linh 16g ; Vỏ quýt 8g. Đây là bài Ngũ bì ẩm, một bài thuốc cổ của Đông y, chữa bệnh phù thũng rất hiệu quả. (Vỏ phục linh hay còn gọi là Phục linh bì, có bán ở các tiệm thuốc bắc).

4. Cây tầm gửi trên cây dâu, (Đông y gọi là Tang kí sinh). Đây là vị thuốc đầu bảng để chữa phong thấp, nhức mỏi của Đông y. Bài “Độc hoạt kí sinh thang” trong đó Tang kí sinh là đầu vị, là bài thuốc cổ phương để chữa chứng đau nhức từ thắt lưng trở xuống, thường dùng chữa bệnh cho các cụ cao tuổi. Bài thuốc gồm có: Tang kí sinh 20g; Độc hoạt 8g; Tần giao 8g; Phòng phong 8g; Tế tân 4g; Đương quy 12g; Cam thảo 4g; Nhục quế 4g; Bạch thược 10g; Xuyên khung 8g; Ngưu tất 16g; Sinh địa 12g; Đỗ trọng bắc 12g. Bài thuốc này khá lớn, nên khi sắc, ta đổ nước ngập thuốc khoảng 3cm, sắc còn 2 chén, chia làm 3 lần uống trong ngày. Sắc lần thứ 2 đổ nước ngập thuốc 1cm.

Tang kí sinh còn là vị thuốc an thai, dùng để chữa chứng động thai, như người có thai mà đau bụng, ra huyết; hay người bị sẩy thai nhiều lần liên tiếp. Bài thuốc gồm có: Tang kí sinh 12g ; Lá ngải cứu 12g ; Cành tía tô 12g; Củ cây gai 12g.

Cách dùng: đổ 600ml nước, sắc còn 200ml chia làm 2 lần uống trong ngày.

5. Tổ bọ ngựa làm trên cây dâu, (Đông y gọi là Tang phiêu tiêu). Theo sách cổ thì Tang phiêu tiêu có tác dụng bổ thận, cố tinh, sáp niệu.

Cách dùng: Tang phiêu tiêu nướng vàng, tán thành bột, ngày uống 5 gam. Hoặc dùng: Tang phiêu tiêu 4g; Hạt sen 16g; Yếm rùa 12g; Lá dâu non 16g; Dây lạc tiên (hơ qua lửa cho cháy hết lông) 16g. Đổ 600ml nước sắc còn 200ml, chia 2 lần uống trong ngày. Dùng để chữa chứng tiểu đêm nhiều lần, di tinh, mất ngủ, đái dầm, phụ nữ bị bệnh bạch đới, khí hư…

6. Trái dâu chín, (Đông y gọi là Tang thầm). Hái trái dâu đã chín thâm, thêm vị Hà thủ ô đỏ, ngâm với rượu mà dùng, có tác dụng bổ thận và làm cho tóc chậm bạc.

7. Sâu dâu, là loài sâu đục thân, thường nằm trong thân cây ở đoạn gốc. Bắt sâu dâu nướng cho trẻ em ăn, có tác dụng trị được bệnh đái dầm và chứng nghiến răng khi ngủ

Cây Trinh nữ thường gọi Cây Mắc cỡ chữa đau lưng, mất ngủ .

Cây xấu hổ tên khác là cỏ thẹn, cỏ trinh nữ, cây mắc cỡ, hàm tu thảo (tên thuốc trong y học cổ truyền) là một cây nhỏ, mọc thành bụi lớn. Đặc điểm dễ nhận nhất của cây là lá khi đụng phải sẽ cụp rủ xuống nên có tên gọi như trên. Bộ phận dùng làm thuốc là rễ và cành lá. Rễ được đào quanh năm, thái mỏng, phơi hoặc sấy khô. Cành lá thu hái vào mùa hạ, dùng tươi hay phơi khô.

Cây xấu hổ có vị ngọt, hơi se, tính hơi hàn, có tác dụng trấn tĩnh, an thần, chống viêm, làm dịu đau, hạ áp, tiêu tích, lợi tiểu, được dùng trong những trường hợp sau:

Rễ cây xấu hổ

Chữa đau lưng, đau nhức xương khớp, chân tay tê bại: rễ trinh nữ đã thái mỏng, tẩm rượu, sao cho thơm. Lấy 20 - 30g sắc với 400ml nước còn 100ml, uống làm 2 lần trong ngày. Nếu dược liệu nhiều, có thể nấu thành cao lỏng, rồi pha rượu để dùng dần. Dùng riêng hoặc phối hợp với các vị thuốc khác theo công thức sau:

Bài 1: rễ xấu hổ, rễ bưởi bung, rễ cúc tần, mỗi thứ 20g; rễ đinh lăng, rễ cam thảo dây, mỗi thứ 10g. Sắc uống trong ngày, có thể ngâm rượu.

Bài 2: rễ xấu hổ, cả cây xoan leo (tầm phỏng), mỗi thứ 20g; rễ cỏ xước 15g; củ xả 10g. Tất cả sao vàng, sắc uống ngày một thang.

Bài 3: rễ xấu hổ, thân cây ớt lá to, thân cây bọt ếch, rễ khúc khắc, mỗi thứ 10g, rễ bạch đồng nữ, quả tơ hồng vàng, mỗi thứ 8g. Tất cả nấu với 2 lần nước, rồi cô lại thành cao lỏng. Uống làm 2 lần trong ngày.

Bài 4: rễ xấu hổ 10g; lá cối xay, rau muống biển, lạc tiên, rễ cỏ xước, lá lốt, mỗi thứ 3g. Hãm với nước sôi hoặc sắc uống.

Bài 5: rễ xấu hổ, hy thiêm, gai tầm xoọng, dây đau xương, thiên niên kiện, thổ phục linh, tục đoạn, dây gắm, kê huyết đằng, mỗi thứ 12g. Sắc uống hoặc ngâm rượu uống.

Chữa khí hư: rễ xấu hổ tươi giã, ép nước rồi uống ngày 3 lần. Mỗi lần 2 thìa canh trong một tuần.

Cành lá cây xấu hổ

Chữa suy nhược thần kinh, mất ngủ, trằn trọc: cành lá xấu hổ 15g, rửa sạch, cắt ngắn sao vàng, sắc uống. Dùng riêng hoặc phối hợp với cây nụ áo hoa tím 15g, chua me đất hoa vàng 30g, lạc tiên, mạch môn, thảo quyết minh, mỗi thứ 10g. Sắc uống.

Chữa tăng huyết áp: cành lá xấu hổ, trắc bách diệp, hoa đại, câu đằng, đỗ trọng, lá vông nem, hạt thảo quyết minh (sao), thân lá bạch hạc, mỗi vị 8g, hà thủ ô đỏ, tang ký sinh mỗi vị 6g, địa long 4g. Sắc uống trong ngày. Có thể tán bột rây mịn, luyện với hồ làm viên, uống mỗi ngày 20 - 30g.  

Nguồn: DS. Đỗ Huy Bích/Sức khỏe & đời sống

Dùng phân bón để diệt cỏ - tốt cho cây, thân thiện với môi trường

Thay vì sử dụng thuốc diệt cỏ gây ảnh hưởng đến cây trồng và ô nhiễm môi trường, một nhà vườn ở Hậu Giang đã nghĩ đến việc dùng phân bón để diệt cỏ trong vườn cây và đã mang lại hiệu quả tích cực đối với cây trồng.      

Do có kinh nghiệm nhiều năm trong việc làm vườn, anh Sang, một nông dân ở huyện Châu Thành, tỉnh Hậu Giang đã nghĩ đến việc sử dụng phân bón để diệt cỏ thay vì dùng thuốc diệt cỏ gây ảnh hưởng đến cây trồng. Sau những lần bón phân cho vườn mai của mình, thấy cỏ ở xung quanh gốc mai thường bị khô héo và chết dần, anh nhận thấy cỏ bón nhiều phân sẽ bị “ngộ độc” hữu cơ, không quang hợp được và khô héo dần rồi chết nên nghĩ đến việc dùng phân bón để diệt cỏ. Anh thấy trong các loại phân hóa học thường bón cho cây thì có ure và kali phát huy được hiệu quả trong việc diệt cỏ và và làm tốt cây trồng nên đã pha trộn 2 loại phân này với các tỷ lệ khác nhau rồi hòa tan trong nước để phun lên cỏ. Sau nhiều lần pha trộn và thử nghiệm trong vườn, anh nhận thấy rằng pha trộn và hòa tan ure, kali, nước theo tỷ lệ 1:1:10 sẽ mang lại hiệu quả cao nhất trong việc diệt cỏ. Ngoài việc sử dụng phân bón theo tỷ lệ này để diệt cỏ trong vườn mai, anh cũng đã dùng thử trong vườn cam, đu đủ và các loại rau màu khác và đều cho tác dụng tích cực. 

Nếu thường xuyên dùng thuốc trừ cỏ trong vườn cây sẽ ảnh hưởng đến cây trồng, năng suất, cây lại dễ bị lão hóa, thuốc trừ cỏ cũng gây độc cho người và đất, gây ô nhiễm môi trường. Nếu dùng phân hóa học để diệt cỏ thì ngược lại, phân kali, ure thấm vào đất, vào cây giúp cây tăng khả năng chống chịu sâu bệnh, chịu được hạn, ngập và trở nên cứng cáp, ít bị đổ ngã. Thuốc diệt cỏ thường chỉ diệt được một vài loại cỏ nhất định, không thể sử dụng thuốc diệt cỏ đối với vườn cây đủ đủ và rau màu vì các loại cây này cũng bị chết theo cỏ, trong khi đó, dùng phân hóa học diệt được nhiều loại cỏ khác nhau và không ảnh hưởng đến rau màu hoặc vườn cây đu đủ. Theo anh, cỏ chết vì bị “ngộ độc” hữu cơ, vì vậy cần trộn và hòa tan đậm đặc theo tỷ lệ 8 kg ure, 8 kg kali và 80 lít nước để dùng cho cả vườn cây. Dùng bình xịt hoặc máy phun thuốc để phun phân hóa học hòa tan lên cỏ, không ảnh hưởng gì khi phun vào thân cây, có thể dùng vòi nhựa để dễ dàng phun vào cỏ ở các hàng, luống cây xanh, rau màu. Sử dụng phân hóa học diệt cỏ cũng giúp nhà vườn tiết kiệm được chi phí trừ cỏ vì giá phân thấp hơn so với giá thuốc diệt cỏ, lại không ảnh hưởng đến sức khỏe người dùng và chất lượng đất trồng.

Mong muốn giải pháp của mình được thẩm định bởi các chuyên gia và được nhiều người áp dụng, anh Sang đã trình bày giải pháp diệt cỏ bằng phân hóa học thành đề tài tham dự hội thi Sáng tạo kỹ thuật tỉnh Hậu Giang năm 2013. Giải pháp này được nhiều giám khảo đánh giá cao, có thể ứng dụng rộng rãi trong nông nghiệp để giảm chi phí, bảo vệ môi trường và anh đã được trao giải khuyến khích cho sự tìm tòi, sáng tạo này. 

Nguồn: Bộ Tài nguyên và Môi trường